Przejdź do zawartości

Hamlet (postać)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hamlet
Ilustracja
Sarah Bernhardt jako Hamlet
Pierwsze wystąpienie

Hamlet

Twórca

William Shakespeare

Dane biograficzne
Płeć

mężczyzna

Posąg Hamleta, dłuta Ronalda Gowera w Stratford-upon-Avon

Hamlet, książę Danii, Hamlet, królewicz duński[a]postać fikcyjna, tytułowy i główny bohater dramatu Hamlet Williama Szekspira, bohater tragiczny, uważany za „symbol człowieka, któremu skłonność do autorefleksji uniemożliwia działanie”[1].

Rola Hamleta

[edytuj | edytuj kod]

Od wieków rola Hamleta jest przedmiotem licznych studiów interpretacyjnych, zajmował się tym m.in. Stanisław Wyspiański, a także licznych odniesień w literaturze, malarstwie czy operze[1].

Jest uznawany za jedną z najtrudniejszych kreacji aktorskich: „Hamlet to rola, według której ocenia się aktorów i reżyserów (...)”[2]. Pierwszym aktorem, który wcielił się w postać Hamleta był Richard Burbage, potem w postać duńskiego księcia wcielały się największe gwiazdy teatralne i filmowe, m.in. tacy aktorzy: David Garrick, Edwin Booth, Laurence Olivier, John Gielgud, Richard Burton, Richard Chamberlain, Kenneth Branagh, Mel Gibson, Ethan Hawke czy Gustaw Holoubek, ale także kobiety, m.in.: Sarah Bernhardt[3], Teresa Budzisz-Krzyżanowska czy Angela Winkler[4].

Opis postaci

[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje zamek Elzynor, jako członek rodziny królewskiej w XI-wiecznej Danii. Jest synem zmarłego króla Hamleta[b] i królowej Gertrudy, bratankiem rządzącego króla Danii Klaudiusza. Jest mężczyzną trzydziestokilkuletnim, kulturalnym i wykształconym, mającym za sobą studia w Wittenberdze[c], ale i żołnierską przeszłość. Jego przyjaciółmi są Horacy oraz Rozenkranc i Gildenstern, a obiektem jego westchnień – Ofelia.

Pierwowzór postaci

[edytuj | edytuj kod]

Hamlet był półlegendarnym księciem Jutlandii – historia jego życia została zapisana w zaginionej islandzkiej sadze, skąd zaczerpnął ją Saxo Grammaticus, umieszczając go w poczcie władców Danii w kronice Gesta Danorum (XIII wiek). Szekspir, tworząc swój dramat, opierał się na wzbogaconym przekładzie dzieła Saxo Gramatyka autorstwa François de Belleforest oraz na zaginionej XVI wiecznej sztuce[1] autorstwa Thomasa Kyda.

Cytaty

[edytuj | edytuj kod]
Eugène Delacroix Hamlet i Horacjo na cmentarzu

Hamlet wypowiada wiele słynnych fraz, w tym jedną z najbardziej znanych literackich kwestii: „Być albo nie być”, ang.: To be, or not to be (akt trzeci, scena pierwsza).

Wybrane inne cytaty:

  • „Słowa, słowa, słowa”, w odpowiedzi na pytanie Poloniusza: „Cóż to czytasz, mości książę?” – akt drugi, scena druga,
  • „Biedny Yoryku! Znałem go, mój Horacy”, to podczas tej sceny Hamlet trzyma w ręku czaszkę, a nie wtedy, gdy pyta „Być albo nie być” – akt piąty, scena pierwsza
  • „Reszta jest milczeniem”, ostatnie słowa – akt piąty, scena druga

Aktorzy wcielający się w role Hamleta

[edytuj | edytuj kod]

Lista wybranych aktorów wcielających się w rolę Hamleta[d]:

Role teatralne

[edytuj | edytuj kod]
Johnston Forbes-Robertson jako Hamlet

Role filmowe

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wszystkie cytaty w haśle na podstawie tłumaczenia Józefa Paszkowskiego
  2. Występuje w tragedii jako „Duch”
  3. W rzeczywistości Uniwersytet w Wittenberdze powstał w 1502 roku
  4. Na podstawie materiałów źródłowych, głównie IMDb i e-teatr.pl

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Hamlet, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-11-19].
  2. Allan Lazar, Dan Karlan, Jeremy Salter, 101 postaci, które zmieniały świat, choć nigdy nie żyły, tłum. Barbara Gadowska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0714-0, s. 177.
  3. Arthur Gold, Robert Fizdale: The Divine Sarah: A Life of Sarah Bernhardt. Alfred A. Knopf, 1991, s. 280. ISBN 978-0-394-52879-3. (ang.).
  4. a b Tony Howard: Women as Hamlet: Performance and Interpretation in Theatre, Film and Fiction. books.google.co.uk. [dostęp 2015-11-19].
  5. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  6. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  7. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  8. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  9. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  10. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  11. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  12. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  13. Hamlet – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  14. Tragiczna historia Hamleta księcia Danii – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-30].
  15. Hamlet (IV) – William Shakespeare. e-teatr.pl. [dostęp 2015-11-19].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]